‘Each one teach one’ – rapper en verbinder Tim van Noort
Dit jaar vieren we het 25-jarig jubileum van Groene Engel, een mijlpaal vol herinneringen, verhalen en muzikale hoogtepunten. Ter ere van dit bijzondere moment schreef Jeanny Smeets een jubileumboek, waarin ze terugblikt op een kwart eeuw aan geschiedenis. We delen alvast een voorproefje uit het boek: interviews met de mensen die Groene Engel hebben gevormd, van artiesten en medewerkers tot trouwe bezoekers. Laat je meevoeren door hun unieke verhalen en ontdek hoe ons cultuurpodium door de jaren heen is uitgegroeid tot een bruisende plek vol inspiratie.
In 2023 vierde hiphop zijn 50e verjaardag. Wat begon op een buurtfeestje in The Bronx (NYC) is anno 2025 de dominante stroming in de popcultuur. De Osse beatmaker/rapper/producer Tim van Noort (1983), Baas Kaas, houdt zich er al zijn hele leven mee bezig. Als Royal with Cheese maakt hij literaire rap, met Marco Martens kleinkunst-hiphop en met Donker Oss muziek geïnspireerd door zijn stad. In november 2024 kreeg hij de eerste Osse Kunstcultuurprijs. Hoe heeft deze Osse fakkeldrager van de hiphop de gedaanteverwisseling van het genre de afgelopen 25 jaar beleefd en hoe ziet hij de toekomst? Tim: ‘Voor mij heeft het eigenlijk helemaal niks veranderd.’
Hiphop in Oss
Meedoen aan een talentenjacht voor rap bij Groene Engel bracht Tim en zijn kompaan DJ Guilla in contact met programmeur Betti Plug. Of ze wilden meedenken over het hiphopprogramma. Toen de hiphopfestivals die Tim en de zijnen – later Donker Oss – bij ’t Honk organiseerden na vechtpartijen geschrapt werden, was Groene Engel een nieuwe kans. ‘Guilla en ik dachten mee over de boekingen. Droegen acts aan en beoordeelden wat Betti vanuit haar netwerk kreeg aangeboden. Ook praatten en draaiden we als hosts die avonden aan elkaar. Onze vrienden van drum ’n’ bass-collectief Pitchcontrol hielpen bij de promotie en grafische ontwerp. Vaste hiphopavond HOEISIENOU? en bijvoorbeeld festival Headlock, een samenwerking met Hiphop In Je Smoel, waren hiervan het resultaat.’
Organiseren en hiphopcultuur
Tim: ‘Dat organiseren is inherent aan de hiphopcultuur. Die veel meer is dan alleen de rap waar het grote publiek hiphop van kent. Breakdance, graffiti en muziek waarin rappers – mc’s – én dj’s een grote rol spelen worden verbonden door één motto: ‘each one teach one’. De kern van de subcultuur. Voor mensen van mijn generatie is het doorgeven van kennis als manier om te strijden voor de cultuur dé drijfveer.’
Vaste waarde en grote namen
Al snel werd hiphop een vaste waarde in de programmering. Tim: ‘Omdat Nederlandstalige hiphop toen nog in de kinderschoenen stond, kon je al die fantastische beginnende acts gewoon krijgen.’ Elke act van formaat stond er dan ook. Van Opgezwolle en Typhoon tot Hef en de piepjonge Opposites. Ook bekende Amerikaanse hiphoppers als de Wu-Tang Killa Beez en zelfs absolute pioniers van het genre als De La Soul en Grandmaster Flash traden bij Groene Engel op.
Individualisering
BENDE’R is een recent voorbeeld van hoe Tim samenwerkt om hiphop te maken die draait om de creativiteit en inhoud. Anders dan straatrap die draait om een imago creëren, van stoer doen en materiële rijkdom. Sinds de opkomst van artiesten als Ronnie Flex en Lil’ Kleine voert deze hiphop de hitlijsten aan. Die draait om solo-artiesten. Deze individualisering is mogelijk gemaakt door technische mogelijkheden om thuis alleen achter je computer iets te maken en zorgt bij hiphop voor een groot contrast met vroeger. ‘Hiphop was echt communitybuilding. Je kwam samen om dingen te ondernemen en organiseren. Dans, graffiti, rap. Dat is er nou helemaal uit eigenlijk.’
Actie-reactie
Biedt deze hiphopboom de underground kansen? Verdiept het grote publiek zich via Boef in de hiphop die je op de radio niet hoort? Het lijkt er niet op. ‘Voor acts die de zalen niet vol trekken is steeds minder plek. En de grote namen van de nederhop zijn veel te duur voor het clubcircuit. Daardoor is er bij Groene Engel nu minder hiphop te zien dan vroeger. Maar dat verandert ook wel weer. Alles gaat met golven. De woordkunst – je boodschap verpakt als creatief woordspel met goede rap – is ook in de mainstream wel overeind gebleven.’
Terug naar de basis
Ook het gemeenschapsaspect is niet voor altijd verloren. ‘Rond 2000 was er veel animo voor de echte underground. Behoefte aan de beoefening van de kunstvorm die hiphop is en het uitbouwen van de cultuur. Dat is een tijdje weggeweest, maar komt langzaam terug. Juist omdat de pophiphop hoogtij viert. De stroming die daaronder ontstaat, zet zich daartegen af. Een goed voorbeeld is Rafting Goods. Een groot hiphopconglomeraat met oud-leden van Zo Moeilijk uit Nijmegen en $KEER & BOO$ uit Maastricht. Die hebben de handen ineengeslagen met een aantal old skool rappers uit de Randstad en maken samen echt op de nineties geënte hiphop die heel goed aanslaat. Die verkopen ook weer cassettes en lp’s, dat is helemaal terug aan het komen.’
Dit interview komt uit het jubileumboek. Het boek duikt in de rijke geschiedenis van dit bruisende podium: je krijgt een exclusief kijkje achter de schermen met inspirerende verhalen, foto’s en playlists.
Het jubileumboek verschijnt in een exclusieve, gelimiteerde oplage – pre-order nu en verzeker jezelf van een exemplaar!
